Memento mori – motyw śmierci
Śmierć jest nierozerwalnie związana z każdym człowiekiem – każdego z nas ona czeka i mimo wielu prób znalezienia sposobu na jej uniknięcie żadna z nich nie zakończyła się sukcesem.
Ludzie od wieków poszukują przepisu na kamień filozoficzny zapewniający nieśmiertelność, również współcześnie niezliczone rzesze badaczy prowadzą naukowe eksperymenty z nadzieją, iż uda im się odnaleźć nieistniejącą recepturę na idealny lek chroniący przed śmiercią.
Motyw ten jest bardzo szeroko rozwinięty w sztuce.
Już od czasów starożytnych można zauważyć jego niezwykłe nasilanie się. Najcharakterystyczniejszą epoką jest barok, który dosłownie aż kipi od elementów nawiązujących do śmierci. Liczne motywy – memento mori, ars moriendi oraz vanitas vanitatum et omnia vanitas powodują, iż niekiedy epoka ta jest określana epoką śmierci. Współcześnie również można zauważyć fascynację tym zjawiskiem. Jest to pewna tajemnica, której nie można do końca rozwiązać, pojawiają się różnorodne hipotezy – człowiek jest ciekawy tego czego nie może zrozumieć. Dlatego też elementy symbolizujące śmierć bardzo często pojawiają się w sztuce tatuażu.
Śmierć – jest przedstawiana w różnorodny sposób. Nie od zawsze jednak była strasznym szkieletem z kosą w dłoni. Pierwotnie przedstawiano śmierć jako piękną, bladą kobietę z zakrytą twarzą oraz odzianą w białą szatę. W dobie staropolskiej wyobrażenie to zaczęło ulegać zmianom – śmierć stawała się coraz straszniejsza i brzydsza – zazwyczaj pokazywano ją jako ciało w czasie rozkładu, z robakami, podartymi ubraniami. Zaczęły się pojawiać również atrybuty śmierci – klepsydra, świeca lub kosa. Czaszki to jeden z najpopularniejszych oraz najbardziej dosłownych symboli. Nikt nie ma wątpliwości, że symbolizują one śmierć. Przypomina ona o kruchości i krótkości ludzkiego życia oraz pokazuje to, co zostanie po naszej śmierci. Klepsydry i zegary – analogia do mijających lat naszego życia. Przesypujący się piasek pokazuje, jak szybko mijają lata, ucieka młodość i nadchodzi starość, a wraz z nią śmierć.
Są to, zaraz po czaszkach, najpopularniejsze motywy. Ćmy. W kulturze Słowian symbolizowały duszę zmarłej osoby, która nie odeszła ze świata żywych. Istnieją również podania ludowe, które traktują pojawienie się ćmy w mieszkaniu jako zapowiedź nadchodzącej śmierci. Świece – podobnie jak zegary pokazują jak mija życie. Spalająca się świeca symbolizuje upływ lat, a jej płomień – życie. W malarstwie i literaturze obraz zgaszonej świecy oznacza śmierć ponieważ znika życiodajny ogień i światłość, a następuje ciemność i nicość. Memento mori – pamiętaj o śmierci, ars moriendi – sztuka umierania, vanitas vanitatum et omnia vanitas – marność nad marnościami i wszystko marność – jedne z najpopularniejszych zwrotów wiązanych ze śmiercią.
Pojawiają się już w literaturze średniowiecznej, motyw vanitas pochodzi z Biblii, z Księgi Koheleta. Dlatego też w tatuażach o tej tematyce bardzo często można zauważyć tatuowanie tych oraz podobnych sentencji.